هفته گذشته برهم صالح (معاون نخست‌وزیر عراق) و هیأت کنسولى عراق به ایران آمده بودند.

آنچه در پى مى‌آید، نامه‌اى است که خانواده‌هاى زندانیان به سفیر عراق در تهران فرستادند تا به هیأت برساند و موضوع را پیگیرى نماید.

سفیر محترم جمهورى عراق، جناب آقاى محمد مجید الشیخ دام مؤیداً
با سلام و تحیت
همانگونه که استحضار دارید جمعى از ایرانیان به قصد زیارت عتبات عالیات عازم کشور عراق شده و توسط مأمورین شما دستگیر و زندانى شده‌اند. این افراد ـ که برخى بیش از دو سال در زندان بسر مى برند ـ جرمشان فقط تجاوز حدود بوده است. بعضى از اینها از قوانین مرزى و بین‌المللى هم اطلاع چندانى نداشته‌اند؛ برخى هم دچار خطا شده و علیرغم داشتن گذرنامه، بخاطر تعجیل در سفر و احیاناً سهل‌انگارى ویزا نگرفته‌اند؛ بعضى هم با روادید قانونى ـ ولى انفرادى ـ از مرز گذشته‌اند.
با اینکه طبق قانون عراق، مجازات تجاوزِ مرزى شش ماه زندان است، اما به بهانه‌ى شرایط حساس و بحرانى و یا احتمال قاچاق سلاح و ورود تروریست‌ها و...، متأسفانه دولت عراق سخت به اقدامات سختگیرانه زده و مدت حبس را بصورت متوالى به چند سال افزایش ‌داده است. در دادگاه هم زندانیانِ بى‌پنا ـ که آشنایى به زبان عربى ندارند ـ نه وکیلى دارند و نه اجازه‌ى دفاع به آنان داده مى‌شود! برخى از زندانیان به‌خاطر همین تشدید حکم حبس و وضعیتِ بلاتکلیفى و مأیوس‌کننده، از همه کس ناامید شده و دچار ناراحتى روحى و بیمارى افسردگى شده‌اند! وضع زندان‌ها هم بسیار نامناسب است و از حداقل امکانات بهداشتى، تغذیه‌اى و رفاهى ـ حتى آب آشامیدنى سالم ـ برخوردار نیستند و همین کمبود در پاره‌اى موارد موجب بیمارى‌هاى کلیوى و پوستى نظیر خارش و گال در بین آنان شده است.
جناب سفیر محترم
زندانیانِ در بند، همه با هدف زیارت راهى دیار شما شده‌اند، نه قاچاقچى‌اند و نه تروریست؛ البته به‌خاطر ورود غیر قانونى دچار خطا شده‌ و طبق قوانین ایران هم باید مورد بازخواست قرار گیرند ولى قطعاً تأیید مى‌فرمایید میان کسانى که فقط به قصد زیارت چند روزه مرتکب چنین خطایى شده‌اند با برخى افاغنه یا تبعه‌ى کشورهاى دیگر که به جرم قاچاق اسلحه و مواد مخدّر دستگیر شده‌اند، تفاوتى اساسى است. ما هم به هیچ‌وجه از نقض قوانین دفاع نکرده و نمى‌کنیم و تخطى از قانون را ناروا مى‌شمریم؛ اما اقدامات سخت‌گیرانه و حبسهاى طولانى‌مدت را که موجب فروپاشى خانواده‌ها و بدبینى ملت ایران مى‌شود، به صلاح دو ملت ایران و عراق نمى‌دانیم و از شما مصرّانه تقاضا داریم پیامدهاى وخیم حبس‌هاى طولانى‌مدت و نگرانى عمیق خانواده‌هاى مظلوم زندانیان را به مسئولین محترم کشورِ دوست و برادر عراق منعکس کنید.
درخواست ما از مسئولین عالى‌رتبه‌ى عراق این است که در ماه شریف شعبان و در آستانه‌ى ماه مبارک رمضان، وعده‌هاى قبلى برخى از مسئولین از جمله نخست‌وزیر محترم جناب نورى المالکى مبنى بر آزادى این مظلومان را عملى کرده و با عفو همه‌ى زندانیان ایرانى ـ که خود هدیه‌ى مبارکى به ملت مسلمان ایران خواهد بود ـ موجبات الفت و برادرى بیشتر دو ملت بزرگ ایران و عراق را فراهم ساخته و خانواده‌هاى بسیارى را از ناراحتى و نگرانى برهانند.
از پیگیرى شما و مسئولین محترم عراق در این خصوص صمیمانه تشکر مى‌کنیم. بدانید قطعاً ملت شریف ایران این هدیه‌ى با ارزش را از یاد نخواهد برد و خانواده‌هاى چشم انتظارِ زندانیان دعاگوى شما و ملت عراق خواهند بود.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته

ترجمه عربى نامه هم بدین شرح است:

سیادة سفیر جمهوریة العراق السید محمد مجید الشیخ المحترم
سلام من الله علیکم ورحمته وبرکاته
ممّا لا یخفى على حضرتکم أنّ جمعاً من المواطنین الإیرانیین، وفی غضون سفرهم إلى العراق بقصد زیارة العتبات المقدسة، قبض علیهم من قبل أفراد الشرطة العراقیة وألقی بهم فی السجون ـ حیث تجاوزت مدد احتجاز بعضهم السنتین ـ لا لتهمة إلا عبور الحدود بشکل غیر قانونی. إنّ بعضاً من هؤلاء قد لا یملک الاطّلاع الکافی على قوانین الحدود والضوابط الدولیّة فی هذا المجال، والبعض الآخر قد أخطأوا فعلاً إذ لم یأخذوا تأشیرة الدخول (على رغم امتلاکهم لجواز السفر) بسبب من العجلة أو نتیجة للتهاون، إلاّ أنّ البعض کان قد دخل بشکل قانونیّ تماماً، وبتأشیرة رسمیّة وإن کانت انفرادیة.
سیادة السفیر المحترم
على الرغم من أن عقوبة العبور الغیر قانونی للحدود، حسب القانون العراقی، لا تتعدى الحبس لستة أشهر، إلا أن ما یؤسف له أن الحکومة العراقیة تقوم باتخاذ إجراءات صارمة فی حقّ البعض من خلال تمدید مدد محکومیاتهم بشکل متوال إلى عدة سنوات بذرائع شتى من قبیل کون الظروف الراهنة متأزمة وحساسة، أو وجود احتمالات تهریب السلاح والإرهابیین إلى الداخل، ...الخ، وفی المحکمة لا یجد السجناء ـ الذین لا أهل لهم ولا صاحب ولا یفهمون أو یتکلمون اللغة العربیة ـ من یحامی عنهم ولا تتاح لهم فرصة الدفاع عن أنفسهم. إن تشدید المحکومیات هذا، وبقاء القضایا من دون البتّ بها، ألقت ببعض السجناء فی هاویة الیأس والأمراض النفسیة، والکآبة الشدیدة، وإن وضعیة السجون المزریة للغایة وافتقادها إلى أبسط المتطلبات الصحیة، ووسائل الراحة، والتغذیة المناسبة، بل وحتى ماء الشرب الصحی، تسبب فی بعض الأمراض الکلیویة والجلدیة الحادة للسجناء.
حضرة السفیر المحترم
إنّ هؤلاء الواقفین خلف قضبان الزنزانات لم تطأ أقدامهم ترابکم، ولا وردوا دیارکم وأراضیکم إلا من أجل زیارة أهل بیت العصمة والطهارة(علیهم‌السلام)، ولم یکونوا یوماً لا مهربین ولا إرهابیین. بالطبع إنّهم مخطئون بدخولهم الغیر القانونیّ، وهو عمل یستوجب الملاحقة القانونیة حتى حسب القوانین الإیرانیّة، لکنکم قطعا توافقوننا الرأی بأن هناک اختلاف جوهری وبون شاسع بین من ارتکب مثل هذا الخطأ قاصدا زیارة العتبات لمدة لا تتجاوز البضعة أیام، وبین من ألقی القبض علیهم من الأفغانیین وأصحاب الجنسیات الأخرى متلبسین بجریمة تهریب السلاح والمخدرات. نحن لسنا هنا أبداً بصدد الدفاع عن خرق القوانین ولن نکون کذلک یوما بل ونعتبر ذلک فی عداد المحرّمات الدولیة، إلا أننا لا نرى الإجراءات المتشدّدة، والحبس الطویل الأمد، الذی یتسبب فی التفکّک الاُسَری وعدم الارتیاح وسوء الفهم لدى الشعب الإیرانیّ، فی صالح الشعبین العراقیّ والإیرانیّ، ونطلب من سیادتکم بإصرار وإلحاح شدیدین أن تنقلوا الصورة المأساویة والتداعیات الخطیرة التی یمکن أن تتسبب بها الأحکام الطویلة الأمد، والقلق الشدید الذی ینتاب عوائل السجناء المنکوبة إلى مسؤولی دولة العراق الشقیقة والصدیقة المحترمین.
رجاؤنا من المسؤولین العراقیین الرفیعی المستوى، فی هذا الشهر الفضیل شعبان المعظم وعلى عتبات شهر رمضان المبارک أن یسعوا إلى الإیفاء بالوعود التی أطلقها بعض المسؤولین العراقیّین مؤخراً ـ ومن بینهم دولة رئیس الوزراء السیّد نوری المالکیّ ـ بخصوص إطلاق سراح هؤلاء المظلومین بل إن الهدیة الکبرى والمبارکة إلى الشعب الإیرانی بالعفو عن جمیع السجناء الإیرانیّین ستکون مدعاة للمزید من الألفة والمحبة بین الشعبین العظیمین الإیرانیّ والعراقیّ، وسبباً لإنقاذ العدید من الأسر من کابوس القلق وعدم الطمأنینة.
فی الختام نرجو أن تتقبلوا منا خالص شکرنا وتقدیرنا للجهود الخیرة التی بذلتموها فی متابعة هذه القضیة الهامة. وإن الشعب الإیرانی لن ینسى أبداً هذه الهدیة العظیمة من جانب الشعب العراقی، وإن العوائل التی تنتظر سجناءها المحررین على أحر من الجمر ستخصکم والشعب العراقی المسلم بخالص دعواتها فی هذین الشهرین المبارکین.